เจงกีส ข่าน (มองโกเลีย: ?????? ????, Chinggis Khaan, ?inggis Qa?an; /??????s ?k??n/ หรือ /?d?????s ?k??n/,; อังกฤษ: Genghis Khan; พ.ศ. 1705 หรือ 1708 — 18 สิงหาคม พ.ศ. 1770) เจงกีส แปลว่า “เวิ้งสมุทร, มหาสมุทร” (ซึ่งเปรียบได้ว่า เจงกีส ข่าน มีความยิ่งใหญ่ ดั่งเวิ้งมหาสมุทรนั่นเอง) จักรพรรดินักรบชาวมองโกลผู้พิชิต ผู้ก่อตั้งจักรวรรดิมองโกล เดิมมีนามว่า เตมูจิน (Tem?jin) ตามสถานที่เกิดริมฝั่งแม่น้ำโอนอน เป็นผู้นำครอบครัวแทนบิดาเมื่ออายุเพียง 13 ปี และต้องดิ้นรนต่อสู้ขับเคี่ยวกับชนเผ่าต่าง ๆ ที่เป็นอริอยู่หลายปี ปราบเผ่า “ไนแมน” ทางด้านตะวันตก พิชิตชนชาติ “ตันกุต” และยอมรับการจำนนของชาว “อุยกูร์เติร์ก”
ในปี พ.ศ. 1749 เตมูจิน ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็น "เจงกีส ข่าน" และจากปี พ.ศ. 1754 ด้วยการรบพุ่งหลายครั้ง เจงกีส ข่าน สามารถยึดครองจีนตอนเหนือ จักรวรรดิคารา-จิไต (Kara-Chitai Empire) จักรวรรดิคาเรสม์ และดินแดนอื่น ๆ อีกหลายแห่ง นับถึงเวลาเมื่อเจงกีส ข่าน สิ้นพระชนม์ จักรวรรดิมองโกลได้แผ่ขยายตั้งแต่ทะเลดำไปจดมหาสมุทรแปซิฟิก โดยทั้งหมดเริ่มที่จีนตอนเหนือ หลังจากยึดจงตู (ปัจจุบันคือกรุงปักกิ่ง) ได้แล้ว เจงกีส ข่าน ได้ส่งทูตไปยังเปอร์เซีย แต่ทางสุลต่านตัดหัวคนที่เขาส่งไป เจงกีส ข่าน สั่งระดมพลไปบุกเปอร์เซีย เมืองทุกเมืองที่ต่อต้านจะถูกปล้นชิงและทำลาย หลังการยึด เจงกีส ข่าน ได้สั่งทหาร 10,000 คนบุกไปทางเหนือ โดยไม่ได้ถูกหยุดเลยจนถึงสุดขอบทะเลยังใกล้เคียงตะวันออกกลาง
เจงกีสข่านมีชีวิตอยู่ตรงช่วงประมาณ 1 ศตวรรษ ก่อนพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ขึ้นครองราชย์และสถาปนากรุงสุโขทัย ปัจจุบัน พระองค์ได้รับการยกย่องว่าเป็นนักการทหารที่เก่งที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์ของโลก ภายหลังเจงกีส ข่าน สิ้นพระชนม์ โอเกได ข่าน พระราชโอรสของเจงกีส ข่านได้นำทัพกลับไปที่ใกล้ตะวันออกกลาง แต่ในขณะที่จะเข้าเวียนนา โอเกได ข่านได้สิ้นพระชนม์ก่อน ทำให้การปะทะกันไม่อาจเกิดขึ้น
ซื่อจู (กุบไล ข่าน) ? เฉินจง (เตมูร์ ข่าน) ? หวู่จง (คูลุก ข่าน) ? เหรินจง (อายูบาร์ดา ข่าน) ? อิงจง (จีจิน ข่าน) ? ไท่ติง (เยซุน เตมูร์ ข่าน) ? เทียนซุน (ราจิบาก ข่าน) ? เหวินจง (จายาตู ข่าน) ? หมิงจง (คูบุกตู ข่าน) ? เหวินจง (ครั้งที่ 2) ? หนิงจง (รินชินบาล ข่าน) ? ฮุ่ยจง (อูคานตู ข่าน)
